Glista ludzka (łac. Ascaris lumbricoides hominis)

Budowa

Osiąga około 40 cm długości.

Ma obły kształt ciała o barwie bladoróżowej. Wzdłuż ciała biegną cztery podłużne linie. Linia grzbietowa i brzuszna są cienkie i białe, a linie boczne – brunatne i grubsze. Otwór gębowy otoczony jest trzema wargami: wargą grzbietową i dwiema wargami przybrzusznymi. Wargi służą za narząd czepny i wyposażone są w brodawki wargowe, które spełniają rolę narządów dotyku. Około 2 mm od przedniego końca ciała znajduje się na stronie brzusznej otwór wydalniczy. Mniej więcej w tej samej odległości od tylnego końca ciała, również na stronie brzusznej, mieści się otwór odbytowy. U samców nazywany jest otworem stekowym, ponieważ spełnia też funkcję otworu płciowego. Układ płciowy samicy uchodzi na zewnątrz odrębnym otworem płciowym – szparą sromową. Wór skórno-mięśniowy złożony jest z elastycznego oskórka (cuticula), który składa się z kilku warstw różniących się ułożeniem włókienek. Pod oskórkiem leży naskórek (hypodermis) o charakterze syncytium. Oskórek i naskórek tworzą razem skórę, pod którą znajduje się warstwa mięśni podłużnych. Mięśnie rozdzielone są za pomocą wałków hypodermalnych na cztery pasma, z których dwa leżą na stronie grzbietowej, a dwa na brzusznej.

Otwór gębowy prowadzi do silnie umięśnionej gardzieli, wysłanej grubą warstwą oskórka i mającej w przekroju poprzecznym kształt trójkąta. Gardziel prowadzi do jelita środkowego, które przechodzi w jelito proste, uchodzące na zewnątrz otworem odbytowym. Układ wydalniczy zbudowany jest z trzech ogromnych komórek. Dwa podłużne kanały biegnące pośrodku wałków hypodermalnych zbiegają się na przodzie we wspólny przewód wyprowadzający. Układ nerwowy złożony jest z pierścienia nerwowego otaczającego gardziel, 6 powrózków nerwowych odchodzących ku przodowi od pierścienia okołogardzielowego i 8 pni nerwowych odchodzących od tego pierścienia ku tyłowi.

Glista ludzka jest rozdzielnopłciowa, samice mogą mieć do 40 cm długości i są dłuższe od samców, których długość zawiera się w granicach 10-32 cm. W ten sposób można odróżnić samicę od samca. Narządy rozrodcze samca są nieparzyste – jądro, nasieniowód i przewód wytryskowy, a samicy parzyste – dwa jajniki, dwa jajowody i dwie macice, łączące się we wspólną pochwę.

Choroba wywoływana przez glistę ludzką nosi nazwę glistnicy.

dorosła samica glisty ludzkiej

Glista ludzka jest przyczyną askariozy (glistnicy) i pasożytuje w jelicie cienkim. Robaki te posiadają od 15 do 35 mm długości oraz od 2 do 4 mm średnicy i żyją do półtora roku. Jest jednym z najczęściej występujących pasożytów człowieka. Glista ludzka jest rozpowszechniona we wszystkich obszarach geograficznych. Żywicielem ostatecznym tego pasożyta jest człowiek. Miliony jaj jest wydalonych z kałem do gleby lub ścieków. Tam odbywa się ich rozwój do stadium inwazyjnego. Z jaja połkniętego przez człowieka powstaje larwa, która oswobadza się na skutek działania soków trawiennych, poczym przebija ścianki jelita i rozpoczyna wędrówkę w organizmie. Rozpoczyna ją zwykle w układzie krążenia skąd dostaje się do płuc, tchawicy lub innych narządów. Celem larwy jest ponowne dostanie się do układu pokarmowego, gdzie dochodzi do dojrzałości płciowej. W trakcie wędrówki robak uszkadza tkanki pokonywanych organów (ścianki jelita, płuca, wątrobę). Nie zawsze jednak larwie udaje się dostać do przewodu pokarmowego, często pozostaje w innych układach organizmu, gdzie wydala metabolity i prowadzi do reakcji alergicznej, a nawet do szoku organizmu powodowanego zatruciem toksynami.
Objawy zakażenia
Powoduje glistnicę, do której objawów mogą należeć:
– suchy kaszel (bardzo często), krótki lub całe serie duszącego suchego kaszlu, mogące trwać np. całą noc. Kaszel często nasila się po położeniu się do łóżka,
– przełykanie śliny w nocy,
– bóle brzucha,
– mdłości
– plucie krwią,
– brak apetytu,
– wzdęcia,
– wymioty,
– biegunki lub zaparcia,
– zgrzytanie zębami, niespokojny sen,
– nadmierne pobudzenie, problemy z koncentracją,
– tłuste stolce,
– nocne pocenie się,
– objawy astmopodobne,
– astma,
– stany spastyczne oskrzeli,
– gorączka (rzadko),
– leukocytoza i eozynofilia,
– spłaszczenie kosmków jelita cienkiego,
– apatia,
– zmiany na skórze (na tle alergicznym reakcja na metabolity pasożyta),
– zapalenie spojówek, obrzęk powiek (alergiczny),
– katar (alergiczny),
– drgawki lub omdlenia,
– napady duszności z opuchlizną lub bez (szok anafilaktyczny wiązany z obecnością metabolitów pasożyta).

Glista ludzka, wywołująca glistnicę, to jeden z pasożytów przewodu pokarmowego. Na jego inwazję są narażone osoby, które nie przestrzegają higieny, a zwłaszcza te, które nie myją rąk, i to nie tylko po wyjściu z ubikacji. Jak dochodzi do zakażenia glistą ludzką? Jakie pojawiają się wtedy objawy? Jak przebiega leczenie tej choroby pasożytniczej? Jak uniknąć zakażenia glistą ludzką?

Glista ludzka to pasożyt bytujący w jelicie cienkim człowieka, który jest przyczyną glistnicy (inaczej askarioza) – choroby pasożytniczej, która w Polsce występuje sporadycznie.

Co to jest glista ludzka ?

Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to pasożyt z gatunku obleńców, który bytuje w jelicie cienkim człowieka. Glista ma ciało w kształcie walca o zwężonych końcach. Na jednym jego końcu znajduje się otwór gębowy, za pomocą którego pasożyt jest przyczepiony do błony śluzowej jelita. Dorosłe osobniki mogą osiągnąć długość nawet 15-40 cm. Glista ludzka żywi się nabłonkiem niszczonej ściany jelita i substancjami zawartymi w treści jelitowej. Dzięki temu samice mogą składać nawet do 200 000 jaj dziennie. W jelicie cienkim człowieka glista może przeżyć od 1 do 1,5 roku.

Glista ludzka – jak dochodzi do zakażenia?

Do zakażenia dochodzi w wyniku nieprzestrzegania zasad higieny osobistej, zwykle brak nawyku mycia rąk (m.in. po wyjściu z toalety). Źródłem zakażenia mogą być też niedomyte owoce lub warzywa, na których znajduje się fragment ziemi z jajami (w ziemi mogą być one aktywne nawet przez okres kilku lat) lub picie wody podczas kąpieli w stawie czy jeziorze. Na ryzyko spożycia jaj zawierających larwy glisty ludzkiej narażone są zwłaszcza dzieci, które nie mają jeszcze wyrobionych nawyków higienicznych.

Gdy larwy drogą pokarmową dostaną się do jelita cienkiego, z jajeczek wydostają się larwy. Te przenikają przez ścianę jelita do naczyń krwionośnych, a następnie z prądem krwi wędrują przez wątrobę, płuca i oskrzela. Stąd przedostają się do jamy gardłowej, a następnie po ponownym połknięciu, przez przełyk do przewodu pokarmowego, gdzie dochodzi do rozwoju dorosłej formy pasożyta. Dopiero wtedy glista może zacząć składać jaja, które pojawiają się w kale po ok. 7-9 tygodniach od spożycia inwazyjnej formy pasożyta. Warto wiedzieć, że dojrzałe jajko i zawarta w nim larwa mogą zachować zdolność do zakażenia człowieka nawet do 5 lat.

Tasiemczyca - choroba wywołana przez tasiemca

 

Glista ludzka – objawy

Objawy zakażenia glistą ludzką zależą od tego, jak silna jest inwazja pasożyta, od wrażliwości osoby zakażonej, jednak przede wszystkim od czasu inwazji. Wyróżnia się trzy etapy, a dla każdego z nich są charakterystyczne inne objawy.

1. Okres wędrówki glisty – mogą pojawić się różne reakcje alergiczne (np. zmiany skórne pod postacią pokrzywki, obrzęki na powiekach, cienie pod oczami.

2. Objawy będące wynikiem „wędrówki” pasożyta po organizmie – mogą pojawić się objawy uszkodzenia wątroby, ścian pęcherzyków płucnych, połączone z krwawieniami i odczynami zapalnymi. Charakterystyczny jest także uporczywy ból gardła (w przebiegu wędrówki glista dostaje się do przełyku), duszność spoczynkowa bądź wysiłkowa.

Ważne

Na tym etapie wędrówki niektóre larwy mogą ulokować się w różnych narządach, takich jak oko, ucho, mózg, wątroba, śledziona, gdzie po pewnym czasie otorbiają się, tworząc tzw. guzki robacze.

3. Po ok. 2-3 miesiącach od zakażenia, kiedy w jelitach pojawiają się dorosłe glisty, wystąpić mogą biegunka, bóle brzucha, nudności i wymioty, a także wzdęcia lub uporczywe zaparcia. Osoba zakażona może skarżyć się także na odbijanie goryczą, uczucie ssania w żołądku i zaburzenia snu. Nierzadko glisty bywają przyczyną spadku masy ciała. Jeśli glista zaatakuje przewody żółciowe, może dojść do wystąpienia objawów niedrożności przewodu pokarmowego lub żółtaczki.

Glista ludzka – jak rozpoznać?

Wykonuje się badanie kału na obecność jaj pasożyta. Należy jednak zaznaczyć, że wynik tego typu badania może być fałszywie ujemny. Oznacza to, że w organizmie człowieka mogą znajdować się pasożyty, ale nie można ich wykryć, ponieważ nie są jeszcze dojrzałe (i w związku z tym nie mogą składać jaj) albo są za stare.

Glista ludzka – leczenie

W przypadku glistnicy stosuje się leki przeciwpasozytnicze, takie jak mebendazol, albendazol lub pyrantel. Można wypróbować niektóre domowe sposoby na glistę ludzką, np. jedzenie świeżych porów, czosnku czy pestek z dyni.

 

Jak długo trwa leczenie glistnicy? Po około dwóch tygodniach stosowania leku, należy wykonać rozmaz kału. Jeśli w trzech badaniach wykonywanych w odstępach 3-5 dni nie zostaną znalezione jaja, leczenie uznaje się za skuteczne.

Treści z serwisu vollmedica .eu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w stronie Vollmedica należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie.

Zródło – internet