Półpasiec HHV3

Znalezione obrazy dla zapytania hhv3
B02
B02.0 Zapalenie mózgu w półpaścu (G05.1*)
B02.1 Zapalenie opon mózgowych w półpaścu (G02.0*)
B02.2 Półpasiec z zajęciem innych części układu nerwowego
B02.3 Półpaścowa choroba gałki ocznej
B02.8 Półpasiec z innymi powikłaniami
B02.9 Półpasiec bez powikłań

Półpasiec – wykwity na szyi

Półpasiec (łac. zoster) – ostra wirusowa choroba zakaźna, której czynnikiem wywołującym jest wirus herpes virus varicella. Jest to ten sam wirus, który wywołuje ospę wietrzną. Schorzenie występuje u osób, które przebyły w przeszłości ospę wietrzną i u których doszło do reaktywacji utajonego zakażeniaw zwojach czuciowych lub zakażenie nastąpiło w wyniku zetknięcia się z chorym na wietrzną ospę. Półpasiec objawia się występowaniem bolesnych pęcherzyków i wysypki, zlokalizowanej w charakterystycznych miejscach, wzdłuż przebiegu nerwów.

Objawy i przebieg[edytuj | edytuj kod]

Zmiany skórne: pęcherzyki i pęcherze surowicze na podłożu rumieniowym są zgrupowane lub rozsiane w obrębie zajętego segmentu; pomiędzy nimi mogą istnieć poletka skóry niezmienionej. Najczęstszą lokalizacją jest twarz, zwłaszcza górna jej część (okolica unerwiona przez nerw oczny – pierwszą gałąź nerwu trójdzielnego). Zajęcie czubka i grzbietu nosa (objaw Hutchinsona) świadczy o dużym prawdopodobieństwie zajęcia również gałki ocznej (wspólne unerwienie – nerw nosowo-rzęskowy). Często zmiany występują na tułowiu, głównie na klatce piersiowej, plecach i brzuchu tworząc poziomy pas pęcherzy w obrębie dermatomów. Zazwyczaj występują po jednej stronie ciała i nie przekraczają linii środkowej twarzy lub tułowia.

Pęcherze są bolesne i swędzące, podobne do pęcherzy tworzących w przebiegu ospy wietrznej. Zajęta przez pęcherze okolica ciała może być opuchnięta i zaczerwieniona. Po około tygodniu pęcherze zaczynają wysychać, tworzą się strupy, które później odpadają.

Zmiany skórne są zwykle poprzedzone pieczeniem, swędzeniem, mrowieniem i dokuczliwymi bólami, które mogą się utrzymać w ciągu całego okresu trwania choroby (2–4 tygodnie). U osób starszych nerwobóle mogą się utrzymywać przez wiele miesięcy po ustąpieniu zmian skórnych (tzw. neuralgia popółpaścowa), i mogą mieć charakter nawrotowy, nawet po wielu latach od zachorowania.

Ewolucja zmian w półpaścu
Dzień 1 Dzień 2 Dzień 5 Dzień 6
ShinglesDay1.JPG ShinglesDay2.JPG ShinglesDay5.JPG ShinglesDay6.JPG

Niekiedy występuje złe samopoczucie, zmęczenie, rzadziej bóle głowy i gorączka.

Półpasiec na ogół pozostawia trwałą odporność. Nawroty i zmiany rozsiane powinny skłaniać do dokładnego przebadania w kierunku złośliwych chłoniaków, białaczek, innych chorób nowotworowych i schorzeń przebiegających ze spadkiem odporności.

Etiologia i zakażalność

Półpasiec jest wywoływany przez wirus ospy wietrznej i półpaśca (varicella zoster virus – VZV). Na chorobę tę zapadają osoby, które wcześniej przeszły ospę wietrzną. Po przechorowaniu ospy, wirus pozostaje w zwojach nerwowych w formie uśpionej i jego reaktywacja objawia się jako półpasiec. Czynniki wywołujące reaktywację zakażenia nie są w pełni poznane, ale można powiedzieć, że dochodzi do niej:

  • u osób z osłabioną odpornością, w tym w przebiegu infekcji HIV,
  • przy poważnych infekcjach,
  • przy leczeniu immunosupresyjnym,
  • podczas choroby nowotworowej,
  • w okresach stresów i osłabienia,
  • po szczepieniu.

Czasami powód nie jest uchwytny. Zachorowalność rośnie z wiekiem.

Wymienione powyżej czynniki ryzyka wskazują, że elementem predysponującym do ujawnienia się półpaśca jest przejściowe lub trwałe upośledzenie odporności. Szczególnie istotna jest zależność pomiędzy występowaniem półpaśca a rozwojem choroby nowotworowej. Osoby, u których półpasiec pojawił się częściej niż raz, powinny zachować szczególną czujność onkologiczną, gdyż zwiększona skłonność do występowania zakażenia może być związana z rozwijającym się w ich organizmie procesem nowotworowym.

Od chorego na półpaśca można się zarazić ospą wietrzną, ale nie półpaścem. Wirus jest obecny w wydzielinie z pęcherzy i choroba jest zakaźna dopóki wszystkie pęcherze się nie zagoją. Dla zdrowej osoby, która przechorowała ospę, kontakt z chorym na półpaśca nie będzie stanowił zagrożenia. Warto jednak osłonić wykwity, a osoba, która nie chorowała na ospę, powinna kontakty z chorym na półpaśca ograniczyć, nawet jeśli wykwity są osłonięte. Kobiety w ciąży, które nie przechodziły ospy wietrznej w przeszłości i osoby o osłabionym układzie immunologicznym powinny unikać osób chorych na półpaśca.

Odmiany kliniczne półpaśca

Półpasiec na klatce piersiowej

  • krwotoczna (łac. zoster haemorrhagicus) – w przypadkach o ciężkim przebiegu
  • oczna (łac. zoster ophthalmicus) – ze zmianami owrzodzenia rogówki
  • uogólniona lub rozsiana (łac. zoster generalisatus s. disseminatus) – w której oprócz typowej lokalizacji segmentalnej występują zmiany rozsiane na tułowiu. Najczęściej towarzyszy chłoniakom i przerzutowym rakom. Inne przyczyny: immunosupresja (np. zakażenie wirusem HIV), choroby metaboliczne (cukrzyca)
  • zgorzelinowa (łac. zoster gangraenosus) – zmiany ulegają rozpadowi z pozostawieniem zgorzelinowych owrzodzeń; przebieg zazwyczaj ciężki.

Powikłania[edytuj | edytuj kod]

Leczenie

Leczenie obejmuje okres do zagojenia zmian skórnych oraz dokuczliwej i niekiedy długotrwałej neuralgii po półpaścu.

Dokuczliwość zmian skórnych można złagodzić stosując miejscowe środki ściągające, łagodzące i chłodzące. Pomocne jest założenie miękkiego opatrunku, który chroni wrażliwą skórę przed podrażnieniem i ocieraniem o ubranie. Stosuje się także leki w postaci aerozoli i płynów o działaniu odkażającym, znieczulającym miejscowo i ściągającym. Ból można złagodzić podając leki przeciwbólowe.

Zażywanie leków przeciwwirusowych (np. acyklowir, walacyklowir, famcyklowir) łagodzi przebieg choroby i ogranicza rozprzestrzenianie się wirusów. Leków tych nie powinno się jednak podawać rutynowo wszystkim chorym – leczenie przeciwwirusowe powinno być zarezerwowane dla cięższych przypadków choroby, półpaśca występującego w okolicy oczu oraz dla pacjentów po 50 roku życia i z osłabionym układem odpornościowym.

W celu zapobieżenia neuralgii, po ustaniu wysiewu pęcherzy, wskazane są małe dawki kortykosteroidów. W wypadku silniejszych dolegliwości bólowych stosuje się karbamazepinę.

W przypadkach ciężkich neuralgii, zwłaszcza u ludzi starszych, niekiedy korzystnie działają naświetlanie laserem stymulującym lub zastosowanie kremu z kapsaicyną.

Bibliografia

  • Choroby skóry. Red. Stefania Jabłońska i Tadeusz Chorzelski

Półpasiec, ostrą chorobę zakaźną, wywołuje ten sam wirus co ospę wietrzną. Objawy półpaśca to przede wszystkim charakterystyczna wysypka i dotkliwy ból. Kto może zachorować na półpasiec? Jakie są postaci choroby i jak przebiega leczenie półpaśca?

 

Półasiec – choroba zakaźna z bolesną wysypką

Półpasiec to bardzo nieprzyjemna choroba, która może dopaść każdego. Objawy półpaśca i ospy wietrznej są różne, ale obie choroby wywołuje ten sam wirus – Herpesvirus varicella zoster. Dostaje się on do naszego organizmu drogą kropelkową, a znaczy to tyle, że wystarczy, by chory kichał czy kaszlał w naszym towarzystwie i kłopot gotowy. Ospa wietrzna to choroba, na którą chorują głównie małe dzieci; przechorowanie jej daje odporność na całe życie. Niestety, nie daje gwarancji, że kiedyś nie zachorujemy na półpasiec. Dzieje się tak dlatego, że podstępny wirus przechodzi w tzw. stan uśpienia w zwojach nerwów czuciowych w pobliżu rdzenia kręgowego i tylko czyha, by w sprzyjających warunkach nas zaatakować. Takie warunki pojawiają się, gdy organizm jest osłabiony, np. w czasie infekcji dróg oddechowych. Co ciekawe, dorosły człowiek, który nie chorował w dzieciństwie na ospę wietrzną, może zachorować na półpasiec po kontakcie z chorym na ospę dzieckiem. Trzeba więc zachować w takich kontaktach wyjątkową ostrożność.

Półpasiec: objawy

Często pierwsze symptomy półpaśca są bardzo niecharakterystyczne: ból gardła, podwyższona temperatura, osłabienie mogą wskazywać na zwykłe przeziębienie. Dopiero później, w miejscu uaktywnienia się wirusa, dochodzi do stanu zapalnego nerwu czuciowego i unerwionej przez niego skóry. Najczęściej zwiastuje to ból występujący wzdłuż zaatakowanego nerwu. Ból jest ostry, piekący i często bardzo silny. Po 2-3 dniach na skórze w bolesnej okolicy pojawia się pęcherzykowa wysypka z odczynem zapalnym skóry (tak dzieje się najczęściej, ale półpasiec, chociaż bardzo rzadko, może też przebiegać bez wysypki).

Nowych pęcherzyków może przybywać przez około 4 dni. Podobnie jak w ospie wietrznej, pęcherzyki przeobrażają się w krostki zasychające po kilku dniach w strupki. Zmiany skórne pojawiają się najczęściej na tułowiu, rzadziej na ręce czy nodze lub na twarzy. Charakterystyczne jest to, że uwidaczniają się tylko na jednej połowie ciała, stąd wzięła się nazwa choroby – półpasiec. Wysypka swędzi, ale drapanie nie przynosi ulgi, bo półpasiec to choroba nerwów, a nie skóry, i źródłem dolegliwości są komórki nerwowe.

Zmian skórnych nie można rozdrapywać również dlatego, by nie doszło do nadkażeń bakteryjnych ranek. Przy półpaścu zwykle nie mamy wysokiej temperatury, możemy natomiast cierpieć na ból głowy, czuć ogólne osłabienie, zmęczenie.