Obraz wirionów wirusa Epsteina-Barr w mikroskopie elektronowym

Wirus Epsteina-Barr (EBV), noszący również nazwę ludzkiego herpeswirusa 4 (HHV-4), jest wirusemnależącym do rodzaju herpes (podobnie jak m.in. herpes simplex i cytomegalowirus) i jest to jeden z najpowszechniej występujących u ludzi wirusów. Większość ludzi przechodzi zakażenie bezobjawowo. Jego nazwa pochodzi od Michaela Epsteina i Yvonne Barr, którzy odkryli go w 1964 roku.

Cechy

Wiriony Epsteina-Barr posiadają otoczkę i są kształtu sferycznego. Mają średnicę 120–220 nm. Na powierzchni wirionów występują kolcopodobne wypustki, które dają obraz szorstkiej powierzchni. Całkowita długość genomu wirusa wynosi 170 000 nukleotydów. Sekwencja DNA jest znana już od roku 1984.

Patogeneza

Wirus atakuje przede wszystkim limfocyty B, w których rozpoczyna latentną (ukrytą) formę zakażenia (w postaci episomu), które trwa do końca życia.

Wirus ten posiada również potencjał onkogenny: odpowiada za endemiczną postać chłoniaka w Afryce Równikowej (chłoniak Burkitta) oraz raka jamy nosowo-gardłowej.

W ostatnich latach wskazuje się go jako możliwy czynnik etiologiczny zespołu przewlekłego zmęczenia i depresji (tzw. chroniczny zespół Epsteina-Barr CEBV).

Mononukleoza zakaźna

 Osobny artykuł: Mononukleoza zakaźna.

Wirus Epsteina-Barr może wywołać mononukleozę zakaźną. Występuje ona, gdy pierwszy kontakt z wirusem nastąpi w okresie dojrzewania lub później. Stąd do mononukleozy dochodzi głównie w krajach rozwiniętych, gdyż w krajach rozwijających się do zakażenie następuje najczęściej przed około 18 miesiącem życia. Przeciwciała przeciw EBV występują u prawie wszystkich ludzi w krajach rozwijających się, natomiast w USA u 60-70% populacji.

Przypisy