Żelazo
Mikroelement, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Znajdziemy go w hemoglobinie oraz mioglobinie. Dzięki niemu organizm jest w stanie transportować tlen i dwutlenek węgla. Dodatkowo odgrywa istotną rolę w procesach przekazywania elektronów w mitochondriach oraz bierze udział w reakcjach oksydacyjnych i redukcyjnych w organizmie. Magazynowane głównie w wątrobie, śledzionie i szpiku kostnym. Żelazo przyjmowane jest przez nas z pokarmem jako żelazo hemowe lub niehemowe, wchłaniane następuje w jelicie cienkim. krwi wiąże się z transferyną – białkiem, które transportuje żelazo do szpiku kostnego, śledziony i wątroby, przy czym najwięcej tego pierwiastka jest zmagazynowane jest w wątrobie. W razie utraty krwi, zapasy żelaza, które znajdują się w tych narządach, są wykorzystywane do produkcji hemoglobiny.
Zapotrzebowanie organizmu jest różne, zależy od płci, wieku i stanu zdrowia. U osób dorosłych waha się od 1 mg na dobę u mężczyzn, do 2 mg dziennie u kobiet. Ciąża jest okresem wzmożonego zapotrzebowania na żelazo. W żywieniu mieszanym jesteśmy w stanie przyswoić około 10% żelaza, znajdującego się w pokarmie.
Źródła żelaza: mięso, wątróbka, żółtka jaj, kasza gryczana i jaglana, orzechy włoskie, orzechy nerkowca, buraki, komosa ryżowa, pełnoziarnista mąka.
Niedobór żelaza: najbardziej niebezpieczny dla rozwijającego się płodu. U dorosłych może doprowadzić do niedokrwistości, anemii, krwawień, siniaków, osłabienia umysłowego oraz mięśniowego. Prowadzi do zaburzeń transportu elektronów w procesach oddychania tkankowego, zmniejsza wydolność organizmu, obniża metabolizm poprzez spadek stężenia hormonów tarczycy. Zwiększa podatność na infekcje i przeziębienia. Obniża koncentrację i sprawność umysłową. Powoduje bladość języka, cery, sińce pod oczami, skóra jest sucha i szorstka, kruchość paznokci, wypadanie i rozdwajanie się włosów, owrzodzenia jamy ustnej, zajady, zmęczenie.
Wzrost wchłaniania: najlepiej spożywać żelazo hemowe w postaci mięs, podrobów, ryb co zapewni organizmowi najlepszą biodostępną formę. Pomocna we wchłanianiu żelaza jest witamina C, która może zwiększyć absorpcję tego minerału 2-3 krotnie. Żelazo z innych produktów powinno być jedynie wsparciem, natomiast nie powinno stanowić jedynego źródła pożywienia.
Obniżenie wchłaniania: składniki w naszej diecie, które sprawiają, że żelazo nie przyswaja się aż tak dobrze. Kawa redukuje wchłanianie Fe o 40%, herbata o 60%, czerwone wino o 75%. Również nadmiar kazeiny w diecie, czyli wyrobów mleczarskich, nie jest wskazany przy niedoborach żelaza.
Uwaga: Anemia z niedoboru żelaza!
- Przed utajona: ferrytyna 12-20 mcg/l; Hb >12/15 g/dl (k/m); transferyna: 360-380 mg/dl.
- Utajona: ferrytyna < 12 mcg/l; Hb > 12/15 g/dl (k/m); transferyna: > 380 mg/dl.
- Widoczna: ferrytyna < 12 mcg/l; Hb: k < 12 g/dl m<15 g/dl; transferyna: > 380 mg/dl.
Materiały udostępniono dzieki uprzejmiości i pracy Damiana Grzeszczaka
Treści z serwisu vollmedica .eu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w stronie Vollmedica należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie.
Zródło – internet